Patara Antik Kenti Deniz Feneri

Patara Antik Kenti, Likya Birliği’ne başkentlik yapmış, Likya Birliği’nde 3 oy hakkına sahip 6 kentten birisidir. Yaşadığım yere yakın olduğunda defalarca ziyaret ettiğim kent hakkında öğrendiğim bilgileri çektiğim fotoğraflarla paylaşacağım. 2020 yılı Türkiye’de Dünya’da Patara Yılı ilan edildi.

Patara Antik Kenti Nerede

Patara Antik Kenti Fethiye-Kalkan arasında Xanthos Vadisi’nin güneybatı ucunda bugünkü Ovagelemiş Köyü’nde yer almaktadır. Likya’nın en önemli ve en eski şehirlerinden biridir.

Kaş ve çevresi haritası
Patara Antik Kenti
Kalkan Fethiye arasında bulunan Patara antik kentinin konumudur.

Patara Antik Kenti Nasıl Gidilir

Kaş’tan ve Kalkan’dan Patara dolmuşları ile kolaylıkla ulaşabilirsiniz. Dolmuşlar antik kentin yakınından geçmektedir. Hatta Patara Plajı’na kadar gidiyor dolmuşlar.

Fethiye’den ise Kaş-Kalkan otobüslerine binerek Patara Kavşağında inmelisiniz. Sonra Patara dolmuşuna binerek gidebilirsiniz.

Patara Antik Kenti için hazırladığım videoya aşağıdan ulaşabilirsiniz.

Patara Antik Kenti giriş ücreti 2021

Patara Antik Kentine ve Patara Plajına giriş yaparken aynı yerden geçiyorsunuz. İsterseniz ikisi içinde bilet alabilirsiniz ama en son zamla birlikte patara antik kentine 40 tl ödeyerek giriş yapabilirsiniz.(bkz)

Fakat siz girişte Müzekart alırsanız daha avantajlı olur. Müzekart fiyatı (Öğrenci:30 tl, Yetişkin : 60 tl )

Patara Antik Kenti Hikayesi

Helenistik Dönem’den itibaren Likya Birliği’nin başkentliğine yapan Patara Antik Kenti Xanthos Vadisi’ni güneybatı ucundadır. Xanthos Vadisindeki diğer antik kentler ;

Patara’nın Hititçe Adı

Hitit metinlerinde kentin adı Patar‘dır.

Patara’nın Likya Dilindeki adı

Patara Antik Kenti’ndeki bulunan yazıt ve sikkelerde Likya dilindeki adı Pttara’dır.

Patara Antik Kenti Tiyatrosu

2020 yılında restorasyonu tamamlanan tiyatro yaklaşık 6000 kişinin oturacağı şekilde yapılmıştır. Toplam 34 oturma sırası vardır.

Patara Antik Kenti tiyatro
Patara Antik Kenti Tiyatro 2019

Helenistik Dönem kökenli bir tiyatrodur. İmparator Tiberus döneminde onarım görmüştür.

Tiyatronun sahne binası 126 yılından Vilius Titionus’un katkılarıyla başlamış, 147 yılında kızı Vilia Prosula’nın desteğiyle tamamlanmış.

Patara Antik Kenti Tiyatro 2020 Restorasyondan sonra

M.Ö. 3. yüzyılda Ptolemaios egemenliğine girmesiyle Patara Likya’nın önder kenti olmuştur. M.Ö. 2. yüzyılın başında Likya’nın Seleukos Krallığı tarafından kontrol elmesiyle birlikte Patara’da başkent olmuştur.

Patara Antik Kenti ne zaman başkent oldu ?

Patara’nın Roma’ya karşı özerklik kazanmasıyla ve Rodos’a karşı bağımsızlık kazanmasının resmileştiği M.Ö.167/168 yıllarınıda resmileşir ve Patara’nın Likya Birliği’nin başkenti olur.

Patara Antik Kenti Meclis Binası

Kentin önemli yapılarının başından Meclis Binası gelir. Likya Birliği 23 kentin katılımıyla toplantılarını bu meclis binasında yapıyordu.

Patara Antik Kenti meclis binası
Patara Meclis Binası

Likya Birliği, ABD anayasının oluşturan temel unsurlardan biridir. Hatta Kalkan’da yaşayan bir ABD vatandaşı Patara Meclis Binasını ziyaret ettiğini bunu fark eder ve New York Times’tan gazeteci arkadaşını Patara’ya çağırır ve haber hazırlarlar. Bu haberden sonra Patara tüm ABD tarafından bilinir. Bu habere aşağıdan ulaşabilirsiniz.

Meclis binasının restorasyonunu 2008 – 2012 yılları arasında TBMM yaptırmıştır. bkz

Dünya’nın ilk deniz fenerlerinden biride Patara’dır. Fakat ayakta değildir. Orjinal taşlarla yeniden ayağa kaldırılacaktır. Restarosyonun 2021 yılında biteceği tahmin ediliyor.

2020 Patara Yılı Ne Demek?

Kültür ve Turizm Bakanlığı 2018 yılında itibaren bir antik kenti seçerek Türkiye’de ve Dünya’da tanıtımını yapıyor.

  • 2018 Troya
  • 2019 Göbeklitepe yılı ilan edilmiştir.

2020 yılı ise Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafında 2020 Patara yılı ilan edildi.

Patara Antik Kenti Deniz Feneri

Roma İmparatoru Nero tarafından MS 64/65 yılında Patara’ya gönderdiği valisi tarafında yaptırılmıştır.

Antik dönemden günümüze neredeyse eksiksiz ulaşan tek deniz feneri örneğidir. (en eski deniz feneri Mısır’daki İskenderiye Feneri biliniyor ama bu deniz fenerinden tek bir taş dahi kalmamıştır.)

Deniz fenerinin üzerinde İmparator Neron’un “Ben bu deniz fenerini, denizcilerin selameti için yaptırdım.” sözü yazmakta.

Roma İmparatoru Neron yaklaşık 2 bin yıl önce Patara’ya iki deniz feneri yaptırdı. Diğer deniz feneri halen bulunamadı. Kumların altın bizi bekliyor.

2000 yıldır ayakta kalan tek deniz feneridir.

M.S. 43 yılında Likya, Roma eyaleti olurken, M.S. 74’de Likya ile Pamphylia birleştirilerek tek eyalet olur ve Patara’nın başkentliği devam eder.

Apollon’un önemli bir kehanet merkezi olarak ün yapmış olan Patara aynı zamanda Anadolu’dan Roma’ya nakledilen tahılların depolandığı ve saklandığı bir limandır.

Patara Tahıl Ambarı

Likya’da kullanılan diğer bir tahıl ambarı şimdi Andriake Antik Kenti içinden olup, Likya Uygarlıklar Müzesi olarak kullanılmaktadır.

Noel Baba’nın Doğduğu Yer Patara

Patara’da iki önemli insan doğmuştur. İlki Ortodoks dünyası için önemli olan Methodius. Diğeri ise tüm dünya’da Noel Baba olarak bilen Aziz Nikolaos’tur.

Patara’da doğan Aziz Nikalous Myra Antik Kenti’nde piskopos olarak görev yapmıştır. Demre’de Noel Baba Kilisesi vardır.

İmparator Konstantin’in başkanlık ettiği M.S. 325’teki İznik konsülünde Lykia’nın tek imza yetkilisi Piskopos Eudemos’un Patara Piskoposu oluşu kentin bu devirde de gözde oluşunun kanıtıdır.

Patara Antik Kenti Kent Kapısı

Kentin girişinde bizi kent kapısı karşılıyor. Çok iyi korunan kapı yapılan restorasyonla günümüzdeki görünümünü almıştır.

19 metre uzunluğunda 10 metre yüksekliğindedir. M.S 1. yüzyılda insa edilen kent kapısı tarihi su yolunun son halkasıdır. Su yolunun bir parçası olmasıyla dünyada tektir.

Kentin en güney ucunda Kurşunlu Tepe’ye yaslanmış olan tiyatronun depremden sonra M.S. 147 yılında yeniden inşa edildiği yazıtlardan anlaşılmaktadır.

Patara Sütunlu Liman Caddesi

Zamanında limandan devlet agorasına gidecekler tarafında kullanıyordu. Caddenin kenarlarında marketler vardı.

12.6 metre genişliği ile Likya kentleri arasında bugüne kadar ölçülmüş en uzun 2. caddedir.

Patara’nın diğer kalıntıları; Vespasian Hamamı, Korinth Tapınağı,

Patara Antik Kenti
tarihi hamam

Mühendislik harikası suyu yolu

Şehrin suyu yaklaşık 20 km. kuzeydoğusundaki İslamlar Köyü yakınlarında, Kızıltepe yamacındaki kayalıktan getirilmiştir. Kaynakla şehir arasında, Fırnaz iskelesinin kuzeyindeki; mahallen “Delik Kemer” olarak adlandırılan bölüm ise suyollarının en anıtsal bölümüdür.

delik kemer Patara Antik Kenti
delik kemer

Delik Kemer’in hikayesi

Ben yukarıda bahsediğim İslamlar Köyünde yaşıyorum. Bizim burada Delik Kemer hakkında bir hikaye söylüyorlar. Bu hikayeyi sizinle paylaşmak istiyorum. Ne kadar doğrudur bir fikrim yok. Anlatmaya geçiyorum.

Zamanından Patara Antik Kentinde su yokmuş. Suyu farklı yerlerden taşıyarak getiriyorlarmış. Patara güzeller güzeli bir kız varmış . Bu kızla 2 kişi evlenmek istemiş. Babası da Patara Antik kentine ilk su getirene (su yoluyla) kızını vereceğini söylemiş. Bu oğlanlardan biri şimdi Çayköy olarak bilinen yerden su yolu yapmaya başlamış diğeri ise İslamlar Köyünden (Bodamya) su yolu yapmaya başlamış . İslamlar köyünden su yolunun yapan adam ilk suyu getirmiş ve güzeller güzeli kız ile evlenmiş.

Delikkemer Su yolu hakkında hazırladığım yazıya buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Yazıyı bitirmeden önce Artemis ve Apollon’un Hikayesi’ne aşağıdan ulaşabilirsiniz.

Patara Antik Kenti Yapıları

Patara Antik Kenti’ne giriş yapmak için gişeden giriş yapmamız gerekiyor. Hemen gişeden önce bulunan tapınak genellikle ziyaret edilmiyor. Bu yapıyla birlikte kentin tüm yapılarını bu başlık altında toplamak istiyorum.

Akdam Tapınak Mezar

Antik kentte tonozuyla birlikte korunabilmiş tek tapınaktır. Tapınağa ikisi yılmış 8 basamaklı merdivenle çıkılır. Yapımının milattan sonra 3. yüzyılda yapıldığı düşünülüyor.

Kentin gişesinden girdikten sonra devam ediyoruz. Biraz ilerledikten sonra yine kentin pek ziyaret edilmeyen yapılarını görüyoruz.

Kaynak Kilisesi ve Mezarlık Alanı

Mezar Kilisesi olarak ta adlandırılır. Roma İmparatorluk Dönemine ait bir teras duvarının batısında milattan sonra 4. yüzyılda inşa edilmiştir.

Seramik Fırınları

3 taraflı taş örgü duvarla çevrelenmiş 21 X 12 metre boyutundadır. Kazı çalışmalarında 5 katman bulunmuştur. Dikkatli baktığımızda seramikleri görebiliriz.

Bey Konağı

Tepecik Akropolünün üzerinde bulunan konağın yeri özel olarak seçilmiştir. Kuru moloz tekniği ile örülmüş duvarlara sahip 3 farklı mekandan oluşur.

Lahitler

Kentin bu tarafında bir çok lahit vardı. Bu lahitlerden bazıları aşağıdan görebilirsiniz.

Sekizgen Çeşme

Kent kapısının önünde buluna çeşmenin milattan sonra 1. yüzyılda yapıldığı düşünüyor.

Mettius Modestus Takı

Çok iyi korunmuş durumda oluşan kent kapısı 4 ayak üzerinde yükselen yapıda kemerli 3 geçiş bulunur. 19 metre uzunluğa ve 10 metre yüksekliğe sahiptir. M.S 1. yüzyılda inşa edilen su yolların son halkası olarak inşa edilmiştir. Su yolunun son halkası olmasıyla Anadolu’da ve Dünya’da tektir.

Kent kapısıyla ve lahitle birlikte fotoğraf çekmenizi tavsiye ederim. Çok güzel bir görüntü oluyor.

Delikkemer

⁣Patara antik kentinin su ihtiyacını karşılamak üzere inşa edilen su yolu üzerinde bulunan Delikkemer, Hidroloji Mühendisliği açısından Anadolu’daki en özgün tarihi yapılarından biri kabul edilir. ⁣Su yolunun toplam uzunluğu 20-22 kilometre olduğu tahmin ediliyor. 

Limam Hamamı

Antik kentte bir çok hamam var ilk bahsedeceğim Limam Hamamı. Kentin doğusunda, giriş kapısının yakınında yer alır.

Leto Hurmalığı

Leto ile Zeus’un oğlu Apollon’un doğdu yer olarak kabul edilir. Bu hikayeyi yazının sonundan okuyabilirsiniz.

Bazilika

Kentin otoparkına doğru giderken yol üzerinde sağdadır.

Meclis Binası

Likya Birliği’nin toplantıları yaptığı yapı.

Tiyatro

Helenistik Dönem kökenli bir tiyatrodur. İmparator Tiberus döneminde onarım görmüştür.

Liman Caddesi

Tiyatronun 200 metre kuzeyindedir.

Hadrianus Tahıl Ambarı

Başta tahıl olmak üzere zeytinyağı ve şarap gibi tüketim malzemelerinin depolandığı yer.

Pseudoperpteros Tapınak Mezarı

Kentin ticaret merkeziyle iç içe konumlana mezar türünün en önemli örneklerinden biridir.

Deniz Feneri

⁣Roma İmparatoru Nero tarafından MS 64/65 yılında Patara’ya gönderdiği valisi tarafında yaptırılmıştır. Patara Deniz Feneri türünün antik dönemden günümüze neredeyse eksiksiz bir şekilde ulaşmış tek örneğidir.⠀

Küçük Hamam

Likya’ya özgü hamamlardan farklı bir tasarımı vardır.

Merkez Hamamı

Ana Cadde’nin doğusunda Vespasianus Hamamı’nın kuzeybatısındadır. 3 bölümden oluşur.

Nero Hamamı

Antik dönemde agoradaki hamam olarak bilindiği düşünülen hamam. Milattan sonra 60 yılında inşa edilmiştir.

Kentin tüm yapılarına değinmeye çalıştım. Umarım faydalı olmuştur bu bölüm.

Artemis ve Apollon’un Hikayesi

Apollon (güneş ve sanat tanrısı) ve Artemis (ay ve avcılık tanrıçası), Zeus ile yasak aşkı titan Leto’nun ikiz çocuklarıdır. Zeus’un karısı Hera (baş tanrıça), ihaneti öğrenince Leto’yu cezalandırmak için peşine düşüyor. Efsaneye göre Leto’yu Hera’da korumak için sadece Patara Antik Kenti’ndekiler kabul ediyor.

Hera’dan kaçan Leto Patara’ya geliyor. Patara’da Hera’dan korktukları için doğum sancısı çeken Leto’ya kimse yardım etmiyor. Leto’nun sancılarını tanrıça Eiletithya duyarak yardım ediyor.

Önce kızı Artemis’i ve daha sonra dokuz gün süren sancılar ve Artemis’in yardımı ile Apollon’u doğuruyor.

Artemis, bu yüzden çocuk doğumu tanrıçası olarak görülüyor; zira kendi doğumundan hemen sonra kardeşinin doğumuna yardım ettiği söyleniyor.

Bugün Patara’da çok ilginç bir şekilde, Hurma Hamam’ı denen bölgede, çorak çevreden izole birkaç hurma ağacının arasında hoş bir su birikintisi bulunuyor. Daha da garibi söylenene göre bu bölgede o türden hurma ağaçlarının yetişmesi için uygun şartlara sahip değil.

2020 Patara Yılı kapsamında Patara Antik Kentini bu yıl ziyarete gelirseniz antik kent hakkında tecrübelerinizi yorum olarak yazabilirsiniz.

Diğer antik kent yazılarımdan bazılarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.

Kibyra Antik Kenti ve Medusa Mozaiği

Kaynak 1